"Facebook တြင္ မျပဳလုပ္သင့္ေသာ အခ်က္ (၁၀) ခ်က္"
သက္ေဇာ္ဦး
Facebook သုံးစြဲသူမ်ားအေနနဲ႔ လူမႈေရးမီဒီယာမွာတင္တဲ့ post ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သတိထားသင့္ပါတယ္။ Facebook post တစ္ခုေၾကာင့္ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ ခိုးယူခံရျခင္းမွ အလုပ္ျပဳတ္တဲ့အထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဆိုက္ဘာ လုံၿခဳံေရးကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ေတြက လႈမႈေရးမီဒီယာ သုံးစြဲသူေတြ အေနနဲ႔ privacy setting အနည္းငယ္သာ အသုံးျပဳေနၾကတာကို သတိေပးထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လႈမႈေရးမီဒီယာ သုံးစြဲသူေတြ သတိျပဳႏိုင္ဖို႔ Facebook မွာလုံးဝ မတင္သင့့္တဲ့ အခ်က္ ၁၀ ခ်က္ကို ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပသြားပါမယ္။ ဒီအခ်က္ေတြက Facebook သုံးစြဲသူနဲ႔ ၎တို႔ ပိုင္ဆိုင္တဲ့ ပစၥည္းဥစၥာေတြကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္မွာပါ။
(၁၀) အိမ္အျပင္ထြက္မည့္ အေၾကာင္း
Facebook သုံးစြဲသူေတြဟာ အားလပ္ရက္ ခရီးထြက္ျခင္း ဒါမွမဟုတ္ ညဘက္ အျပင္ထြက္ျခင္းစတဲ့ အိမ္ကေန အျပင္ထြက္မယ့္အခ်ိန္ကို လူေတြသိေစမယ့္ post မ်ိဳး မတင္သင့္ေၾကာင္း Huffington Post က ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။ Facebook က သင္ဘယ္မွာ ရွိေနတယ္ဆိုတာ လူေတြကိုအသိေပးဖို႔ Facebook Places feature ေထာက္ပံ့မႈ ေပးထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သင့္အေနနဲ႔ လူေတြကို သင္ဘယ္မွာဆိုတာ အသိေပးဖို႔ သတိထားသင့္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သင့္ရဲ႕ friend list ထဲမွာ မယုံၾကည္ရတဲ့ လူေတြ ပါဝင္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာဆိုရရင္ သင္က Facebook ေပၚမွာ ခ်စ္သူနဲ႔ ဒီည ႐ုပ္ရွင္သြားၾကည့္မယ္ဆိုတာ တင္လိုက္တဲ့အခါ သင္အိမ္မွာ နာရီအနည္းငယ္ခန္႔ မရွိတဲ့အေၾကာင္းကို သူခိုးေတြက သိသြားမွာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္အတုိင္းအတာက သင့္အိမ္ကုိ ေကာင္းေကာင္း ေဖာက္ထြင္းႏိုင္ပါတယ္။
(၉) ဖုန္းနံပါတ္
Facebook profile ဒါမွမဟုတ္ သုံးစြဲသူရဲ႕ ဖုန္းနံပါတ္တင္ထားဟာ လုံၿခဳံမႈမရွိပါဘူး။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္က မိတ္ေဆြမ်ားရဲ႕ ဖုန္းနံပါတ္ကို Facebook group မ်ားမွာ ရွာေဖြႏိုင္တဲ့ developer တြမ္စေကာ့ရဲ႕ “Evil” app နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေဆာင္းပါးကို Huffington Post က ေဖာ္ျပဖူးပါတယ္။ အဲဒီ app နဲ႔ ရွာေဖြရာမွ ရလာတဲ့ ဖုန္းနံပါတ္ေတြကို လူအမ်ား ျမင္ေတြ႕ႏိုင္တဲ့ ေနရာမွာ ေဖာ္ျပေပးပါတယ္။ “Evil” ဟာ သင့္ရဲ႕ဖုန္းနံပါတ္ကို ရယူႏိုင္တဲ့ app တစ္မ်ိဳးပါ။ ဒါ့အျပင္ ေစ်းကြက္ရွာေဖြေရးကုိ ခုတုံးလုပ္ျခင္း ဒါမွမဟုတ္ အမ်ားျပည္သူ ဖုန္းလမ္းညႊန္မ်ား အသုံးျပဳၿပီး ဖုန္းနံပါတ္မ်ားကို ရယူေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သင့္အေနနဲ႔ “ကၽြန္ေတာ့္ ဖုန္းေပ်ာက္သြားပါတယ္။ ဖုန္းနံပါတ္ေတြ ျပန္ပုိ႔ေပးၾကပါ” ဆိုၿပီး ေရးထားတဲ့ post ေတြ မတင္သင့္ပါဘူး။
(၈) ဖြင့္ဟဝန္ခံခ်က္
Facebook မွာ တစ္ကိုယ္ေရ အခ်က္အလက္ေတြကို မေဖာ္ျပတာက အေကာင္းဆုံးပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အဲဒီအခ်က္အလက္ေတြကို တရားတေဘာင္ ရင္ဆိုင္ရာမွာ သက္ေသအျဖစ္ အသုံးျပဳႏိုင္တဲ့အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သင့္အေနနဲ႔ သူေဌးကို ဘယ္ေလာက္မုန္းတီးတဲ့ အေၾကာင္း ဒါမွမဟုတ္ အဆင္ျခင္မဲ့တဲ့ လုပ္ရပ္ ဒါမွမဟုတ္ ဥပေဒျပင္ပ လုပ္ရပ္ေတြ လုပ္ေနတဲ့ ပုံေတြတင္မယ္ဆုိရင္ အေသအခ်ာ ျပန္စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။
(၇) ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္မႈ
သင့္ရဲ႕ Facebook profile မွာတစ္ဦးတစ္ေယာက္ ဒါမွမဟုတ္ လူအမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ ဆက္ႏြယ္မႈေတြကို ေဖာ္ျပဖုိ႔ မသင့္ေတာ္ဘူးလို႔ လုံၿခဳံေရးကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ အန္ဒီအိုေဒၚနယ္က ေျပာပါတယ္။ တစ္ကုိယ္ေရ တစ္ကာယသမား တစ္ေယာက္ျဖစ္သူက သူတစ္ပါးကို လိုက္လံေႏွာက္ယွက္တတ္သူေတြကို နားလည္မႈလြဲမွားၿပီး စကားစတင္ေျပာလာေအာင္ အခြင့္အေရးေပးရာ က်ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သင္ဟာ တစ္ကိုယ္ေရသမား ျဖစ္တဲ့အတြက္ အိမ္မွာတစ္ေယာက္ထဲရွိတာကို လူေတြကို သိေစပါတယ္။ သင့္အေနနဲ႔ လုံၿခဳံမႈကို အေလးထားတယ္ဆိုရင္ relationship status ကို မျဖည့္တာ အေကာင္းဆုံးပါ။
(၆) ေမြးဖြားသည့္ ေန႔ႏွင့္ေနရာ
Facebook သုံးစြဲသူေတြဟာ ၎တို႔ ေမြးတဲ့ေန႔နဲ႔ ေနရာကုိ မတင္သင့္ဘူးလို႔ CBS News ကေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ သင့္ရဲ႕ေမြးေန႔ကို ၾကည့္ၿပီး လူမႈလုံၿခဳံေရး ကိန္းဂဏန္းကို အျပည့္အဝမဟုတ္ေတာင္မွ အမ်ားစုကို ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ ခိုးယူသူေတြက တိတိက်က် ခန္႔မွန္းမိပါတယ္။
(၅) လက္ရွိတည္ေနရာ
လူအမ်ားစုဟာ အၿမဲတေစ သူတို႔သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ေနရာေတြကို သူငယ္ခ်င္းေတြ သိရွိေစဖို႔အတြက္ Facebook မွာ ေဖာ္ျပေလ့ရွိတယ္။ ဒါဟာ Facebook မွာပါဝင္တဲ့ ေပ်ာ္စရာ feature တစ္ခုပါ။ ဒါေပမယ့္ သင္အျပင္ ေရာက္ေနတာကို အိမ္ေဖာက္ထြင္းမယ့္ သူေတြသိသြားႏိုင္ပါတယ္။
(၄) မသင့္ေတာ္သည့္ ဓာတ္ပုံမ်ား
ကုမၸဏီဝန္ထမ္းအမ်ားစုက သူတို႔နဲ႔ ရာထူးတစ္ခုအတြက္ ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္သူေတြရဲ႕ Facebook profile မ်ားကို ၾကည့္႐ႈတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္သင့္အေနနဲ႔ Facebook ေပၚမွာ ျပစ္မႈမကင္းတဲ့ ဓာတ္ပုံေတြကို မတင္သင့္ပါဘူး။
(၃) Password
လူေတြဟာ Facebook ေပၚမွာ password ေတြေဝမွ်တတ္ၾကေလ့ရွိတာကို မယုံႏိုင္ေအာင္ ေတြ႕ရပါတယ္။ Facebook မွာ မေဝမွ်ဖုိ႔ နံပါတ္တစ္အျဖစ္ စာရင္းသြင္းထားတာက password ေတြေဝမွ်တဲ့ ကိစၥပါ။ သင္အယုံၾကည္ရဆုံးသူ တစ္ေယာက္နဲ႔ password ေဝမွ်တာလည္း အႏၲရာယ္မ်ားပါတယ္။ Password ေၾကာင့္ သင္တို႔ႏွစ္ဦးရဲ႕ ဆက္ဆံေရးကို ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာဆိုရရင္ သင့္ရဲ႕ Facebook password ကို ခ်စ္သူကို ေပးထားတယ္။ သင္တို႔ႏွစ္ေယာက္ လမ္းခြဲလိုက္ၾကတဲ့အခါ သင္မႏွစ္သက္သူ တစ္ေယာက္က သင့္ရဲ႕ အခ်က္အလက္နဲ႔ account ကို အသုံးျပဳႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေရာက္ ေနတာကို ျမင္ေတြ႕လာမွာပါ။
(၂) အိမ္လိပ္စာ
လူေပါင္း ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက လူမႈေရးမီဒီယာ ဝက္ဘ္ဆုိက္မွာ အိမ္လိပ္စာေတြ ေဖာ္ျပထားေလ့ရွိတယ္လို႔ CBS သတင္းဌာနက တင္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဲဒီ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထဲက ၆၅ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ privacy setting မ်ားနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို သူစိမ္းေတြ လာေရာက္ၾကည့္႐ႈတာ ခြင့္ျပဳထားပါတယ္။ ရာခိုင္ႏႈန္း ၆၀ ရွိတဲ့ လူမ်ားက သူတို႔ friend list ထဲကလူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို မယုံၾကည္ရတဲ့သူေတြျဖစ္ၿပီး သူတိုု႔နဲ႔ သိ႐ုံသာသိတဲ့ သူေတြလို႔ ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။ ပိုနီမြန္တကၠသိုလ္က ျပဳလုပ္တဲ့ စစ္တမ္းအရ လူမႈေရးမီဒီယာ သုံးစြဲသူေတြဟာ မသုံးစြဲသူေတြထက္ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ ခုိးယူခံရႏိုင္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
(၁) ကေလးပုံမ်ား tag ျပဳလုပ္ျခင္း
မိဘအမ်ားစုက သူတို႔ကေလးေတြအတြက္ ဂုဏ္ယူၾကပါတယ္။ ကေလးရဲ႕ပုံကို မိတ္ေဆြေတြကို ျပတာ သဘာဝက်ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း တစ္ခုသတိျပဳသင့္တာက လူမႈေရးမီဒီယာေပၚမွာ လူေပါင္းမ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ သင့္ရဲ႕ကေလးကို ကာကြယ္လိုရင္ profile ကို တင္းက်ပ္မထားဘူးဆိုရင္ ကေလးရဲ႕ပုံကို တင္ျခင္း ဒါမွမဟုတ္ tag မျပဳလုပ္တာ အေကာင္းဆုံးပါဆုိၿပီး How Stuff Works က အႀကံေပးထားပါတယ္။ အြန္လိုင္းမုဆိုးေတြက အင္တာနက္အသုံးျပဳၿပီး ကေလးကုိရွာေဖြ ေႏွာင့္ယွက္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိဘေတြအေနနဲ႔ Facebook ေပၚမွာ ကေလးရဲ႕ဓာတ္ပုံကို ေဝမွ်ရင္ သတိထားသင့္ပါတယ္။ အလုံၿခဳံဆုံးနည္းလမ္းကေတာ့ သင္အေနနဲ႔ မိသားစုဓာတ္ပုံေတြ ေဝမွ်ခ်င္ရင္ profile ကို ကန္႔သတ္မႈ ျပဳလုပ္ထားသင့္ပါတယ္။
Ref: TheRichest
